Πετάξτε τα «δυτικά γυαλιά», τίποτα το δραματικό δεν συμβαίνει στην Κίνα

Όλοι μιλάνε για την Κίνα και το τι συμβαίνει στη «χώρα του Δράκου», αλλά πολύ φοβάμαι ότι ελάχιστοι καταλαβαίνουν (όχι «ξέρουν») τι συμβαίνει σε αυτή τη χώρα και την οικονομία της. Η πλειοψηφία των αναλύσεων στηρίζεται σε δείκτες και οικονομικά δεδομένα, δηλαδή με τον συνήθη εργαλεία που κάνουμε τις αναλύσεις στην Δύση. Πόσο αλήθεια ακριβείς είναι αυτές οι αναλύσεις όταν γίνονται για Δυτικού τύπου οικονομίες; Ελάχιστα. Τότε γιατί πιστεύουμε ότι οι αναλύσεις μας πλησιάζουν έστω και αμυδρά την αλήθεια, όταν μιλάμε για την Κίνα;

Μία χώρα που πολύ λίγοι κατανοούν σε γενικές γραμμές και έχει ελάχιστα κοινά σημεία με τις δικές μας δυτικού τύπου οικονομίες. Ποιον προσπαθούν να πείσουν οι γράφοντες κατά κανόνα ανοησίες με αυτές τις δήθεν περισπούδαστες αναλύσεις; Πότε εξήγησαν οι διάφοροι «ειδήμονες» γιατί πέφτουν τα δικά μας χρηματιστήρια όταν πέφτουν τα Κινέζικα;

Δεν θα μπω στη διαδικασία των αναλύσεων και επεξηγήσεων για κινέζικα ή παγκόσμια χρηματιστηριακά φαινόμενα, γιατί θα γίνει κουραστικό και δυσνόητο για τους μη ειδικούς. Απλά θα παραθέσω κάποιες απλές αλήθειες για τον μετασχηματισμό, τη μεταβολή που συμβαίνει σήμερα στην Κίνα, σε απλά ελληνικά και όχι με τεχνικούς όρους, γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι, το τι συμβαίνει στην Κίνα μας επηρεάζει, έστω και έμμεσα.

Η κυβέρνηση της Κίνας επέτρεψε τη ραγδαία ανάπτυξη της κινέζικης οικονομίας τα τελευταία 20 χρόνια με μεθόδους αντισυμβατικές, οι οποίες στους περισσότερους τομείς δημιούργησαν οικονομική φούσκα. Χρησιμοποιώντας αφειδώς κρατικές Τράπεζες και Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, δημιούργησε ένα τεράστιο ιδιωτικό τομέα και επέτρεψε τον λαϊκό πλουτισμό.

Ο πλουτισμός αυτός όμως δημιούργησε στον κόσμο απαιτήσεις βελτίωσης της καθημερινής ζωής και την ανάγκη μεγαλύτερων οικονομικών απολαβών. Ο λόγος ήταν, ότι ο κόσμος ένοιωσε αρκετά ασφαλής με τις αποταμιεύσεις που είχε σωρεύσει και άρχισε να ξοδεύει.

Αυτό με τη σειρά του επέφερε την αύξηση του κόστους παραγωγής, αλλά δεν βελτίωσε θεαματικά και την ποιοτική παράμετρο (βλ. παθογένεια…) στα κινέζικα καταναλωτικά προϊόντα. Αν σε αυτό προσθέσουμε και τη μείωση της κατανάλωσης στις Δυτικές αγορές που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια, εξηγείται για ποιον λόγο το μίγμα ήταν εκρηκτικό. Οι φούσκες άρχισαν να σκάνε.

Από το 2010 όμως, η κινεζική κυβέρνηση άρχισε ένα συμμάζεμα και μία εκλογίκευση της άναρχης και ασύδοτης ανάπτυξης (το ονόμασε «πάταξη της διαφθοράς», μιας διαφθοράς που η ίδια εν πολλοίς είχε δημιουργήσει και ανεχτεί) και συγχρόνως ξεκίνησε μία προσπάθεια να εκπαιδεύσει τον μέσο Κινέζο καταναλωτή να πάψει να έχει ως γνώμονα μόνο την τιμή και το χαμηλό κόστος, αλλά να προσθέσει και την ποιότητα στα κριτήρια του.

Εν συντομία, αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Κίνα είναι «εξυγίανση» και συγχρόνως «αναδιάρθρωση» του οικονομικού της μοντέλου. Μετάβαση από μια καθαρά Εξαγωγική οικονομία, σε μία ΜΙΚΤΗ οικονομία κατανάλωσης και εξαγωγών. Δηλαδή, οι κινεζικές βιομηχανίες να μπορούν να στηριχτούν και στην εσωτερική τους αγορά, μειώνοντας την εξάρτηση από τις εξαγωγές, άρα και από την ικανότητα των κοινωνιών στις χώρες-στόχους να αγοράζουν.

Αυτές είναι διαδικασίες που έχουν κάποιο χρόνο ωρίμανσης και επιπρόσθετα τις αντίστοιχες επιπτώσεις στην οικονομία, έως ότου επέλθουν οι επιθυμητές μεταβολές και ισορροπίες. Τίποτα το δραματικό λοιπόν δεν συμβαίνει στην Κίνα, πέραν του γεγονότος ότι ως οικονομία μπήκε σε μία διαδικασία ωρίμανσης και εμβάθυνσης, με ό,τι αυτό αποδειχθεί βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα αλλά και μελλοντικά ότι συνεπάγεται.

*Ο Γιώργος Αναγνωστόπου

λος διετέλεσε επί σειρά ετών ανώτατο στέλεχος του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα, με πολυετή θητεία στην Ευρώπη και την Ασία, με εξειδικευμένες σπουδές και στις ασφάλειες θαλασσίων μεταφορών.